عزاداری(قسمت سوم)
انبیاء و اوصیاء علیهم السّلام در سوگ امام حسین علیه السّلام
در آغاز این مقاله اشاره کردیم که قدمت سنت عزاداری و گریستن برای مصائب سیدالشهداء ابا عبدالله الحسین علیه السّلام به قدمت تاریخ خلقت است تا آنجا که همه انبیاء علیهم السّلام حتی پیش از تولد امام حسین علیه السّلام با گریه بر ایشان و لعن قاتلانشان رفعت مقام خویش را در درگاه الهی سبب شده اند و پیروان خود را نیز به این مهم امر نموده اند. 1
در اینجا به ذکر چند نمونه می پردازیم:
1)گریه حضرت آدم و جبرئیل علیهما السّلام برای خامس آل عبا
حضرت آدم عليه السّلام نامهاى مبارك پيغمبر اسلام و امامان عليهم السّلام را در ساق عرش ديد! جبرئيل به آن حضرت تعليم داد که بگوید:
يا حميد بحق محمّد، يا عالى بحق على، يا فاطر بحق فاطمه، يا محسن بحق الحسن و الحسين و منك الاحسان.
حضرت آدم علیه السّلام هنگامى كه نام امام حسين علیه السّلام را ذكر نمود اشكهايش جارى شد و قلب مباركش شكست.
آنگاه به جبرئيل فرمود: چرا وقتى نام پنجمى ايشان را ذكر ميكنم قلبم مي شكند و اشكم جارى مىشود! ؟ جبرئيل گفت: اين پسر تو دچار مصيبتى خواهد شد كه مصائب ديگر در مقابل آن كوچك خواهند بود. حضرت آدم فرمود: چه مصيبتى؟ جبرئيل گفت: حسين علیه السّلام در حالى شهيد مىشود كه عطشان، غريب، تنها، بىياور و بىمعين است. اى آدم! اگر تو او را مي ديدى مي شنيدى كه مي گفت: وا عطشاه! وا قلة ناصراه!
كار تشنگى آن حضرت به جائى مي رسد كه آسمان به نظرش مثل دود خواهد آمد. كسى جوابش را نمي گويد مگر با شمشير… خيمههايش را به يغما مي برند، سر مبارك وى و يارانش را در شهرها مي گردانند، زن و بچه هايش را به اسيرى خواهند برد… سپس حضرت آدم و جبرئيل نظير زن جوان مرده گريان شدند. 2
2) گریه حضرت نوح علیه السّلام بر سیدالشهداء علیه السّلام و لعن قاتل ایشان
هنگامی که کشتی نوح بر روی آب به حرکت خود ادامه می داد در محلی طوفان بیشتر شد و کشتی حرکات تندی پیدا کرد. حضرت نوح علیه السّلام از خداوند متعال درباره علت این ماجرا سؤال نمود. ندا رسید: روی زمین کربلا واقع شده اید. سپس جبرئیل ماجرای آن و شهادت حضرت اباعبدالله علیه السّلام و اسارت اهل و عیال آن حضرت را فرمود و داخل کشتی غرق ماتم و گریه و عزا شد و آن حضرت گریه کرد.
حضرت نوح علیه السّلام از جبرئیل پرسید: قاتل امام حسين علیه السّلام كيست؟ فرمود: همان كسى است كه اهل هفت آسمان و هفت زمين او را لعنت می کنند. پس حضرت نوح چهار مرتبه قاتل امام حسين علیه السّلام را لعنت كرد، آنگاه كشتى حركت نمود تا بر سر جودى استقرار يافت. 3
3) حضرت ابراهیم علیه السّلام و داغداری جگرگوشه حبیب خدا
هنگامى كه خداوند متعال به حضرت ابراهيم علیه السّلام دستور داد، آن گوسفندی را كه براى آن حضرت نازل شده بود در عوض فرزندش اسماعيل علیه السّلام ذبح نمايد حضرت ابراهيم علیه السّلام آرزو کرد که کاش پسرش اسماعيل علیه السّلام را به دست خویش ذبح مي كرد و مأمور ذبح آن گوسفند نمي شد تا مصيبت آن پدرى به قلبش برسد كه عزيزترين فرزندانش را ذبح می کند تا با این کار مستوجب بالاترين درجات ثواب مصیبت زدگان شود.
خداوند عز وجل به حضرت ابراهيم علیه السّلام وحى كرد: يا ابراهيم! محبوبترين خلق من نزد تو كيست؟ گفت: پروردگارا! خلقى را نيافريدى كه از حبيب تو حضرت محمّد صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم نزد من عزيزتر باشد. خطاب شد: آيا محمّد نزد تو محبوبتر است يا خودت گفت: بلكه حضرت محمّد صلّى اللَّه عليه و آله نزد من از خودم محبوبتر است. خطاب رسيد: فرزند حضرت محمّد صلّى اللَّه عليه و آله نزد تو محبوبتر است يا فرزند خودت؟ گفت: بلكه فرزند آن حضرت نزد من محبوبتر است. خطاب آمد: ذبح شدن فرزند او از راه ظلم به دست دشمنانش براى قلب تو دردناكتر است يا ذبح فرزند خودت كه وى را به دست خود در طاعت من قربانى كنى؟ گفت: پروردگارا ذبح فرزند آن حضرت كه به دست دشمنانش انجام گيرد براى قلب من دردناكتر است.
خطاب شد: يا ابراهيم! گروهى كه گمان مي كنند از امت حضرت محمّد صلّى اللَّه عليه و آله هستند پسرش حسين علیه السّلام را بعد از آن حضرت به ظلم و دشمنى می کشند همانگونه که گوسفند را سر می برند. آنان براى اين جنايت مستوجب خشم من خواهند شد.
حضرت ابراهيم عليه السّلام با شنیدن این سخن بی تاب شد و قلبش به درد آمد و شروع به گریه کرد.
پس به او وحی شد: يا ابراهيم! اين جزع و ناراحتی تو را كه براى امام حسين عليه السّلام كردى در عوض جزع و ناراحتی ات بر پسرت اسماعيل در صورتی که او را ذبح می کردی قرار می دهم و بالاترين درجات اهل ثواب در مصیبت را به تو عطا می نمایم. این معناى قول خداى سبحان است در آيه 107 سوره صافات که مي فرمايد وَ فَدَيْناهُ بِذِبْحٍ عَظِيمٍ . 4
4) حضرت اسماعیل علیه السّلام و لعن قاتلان اباعبدالله علیه السّلام
حضرت اسماعيل علیه السّلام گوسفندان خود را بر لب فرات مي چرانيد. چوپان آن حضرت به او خبر داد: از فلان موقع به بعد اين گوسفندان از اين شريعه آب نمىآشامند! حضرت اسماعیل علیه السّلام از پروردگارش سبب اين موضوع را جويا شد. جبرئيل نازل گرديد و گفت: يا اسماعيل! اين موضوع را از گوسفندان جويا شو! علت اين مطلب را براى تو خواهند گفت. وقتى آن بزرگوار به گوسفندان فرمود: چرا از اين آب نمىآشاميد!؟ به زبان فصيح گفتند: به ما اين طور رسيده که فرزند تو كه سبط حضرت محمّد صلی الله علیه و آله است در اينجا با لب تشنه كشته خواهد شد، لذا ما به علت غم و اندوهى كه براى آن بزرگوار داريم از اين شريعه آب نمىآشاميم. حضرت اسماعيل علیه السّلام از قاتل امام حسين علیه السّلام جويا شد. گوسفندان گفتند: همان كسى است كه اهل آسمانها و زمين و عموم خلائق او را لعنت می کنند. حضرت اسماعيل علیه السلام هم گفت: پروردگارا! قاتل امام حسين علیه السّلام را لعنت كن!! 5
5) حضرت موسی علیه السلام و عزاداری اباعبدالله الحسین علیه السّلام
يك روز حضرت موسى و یوشع بن نون عليهما السّلام در عبور بودند. وقتى به زمين كربلا عبور كردند نعلين حضرت موسى و بند آن پاره شد و خار به پاهاى مبارك آن حضرت رفت و خون جارى شد. حضرت موسى علیه السّلام گفت: پروردگارا! چه چیزی از من صادر شده است؟ خطاب آمد: چون حسين بن على علیهما السّلام در اينجا شهيد و خون مباركش ريخته خواهد شد لذا خون تو در اينجا جارى شد كه با خون او موافقت كرده باشد. موسى عليه السّلام گفت: بار خدايا! اين حسين علیه السّلام كيست؟ خطاب شد: سبط محمّد مصطفى صلی الله علیه و آله و پسر على مرتضى علیه السّلام مي باشد. گفت: قاتل او كيست؟ در جوابش گفته شد: او همان كسى است كه ماهيان دريا و وحوش صحراء و پرندگان هوا وى را لعنت مي نمايند حضرت موسى دستهاى خود را بلند نمود و يزيد را لعنت و نفرين كرده یوشع بن نون هم آمين گفت، آنگاه رفتند.6
در حدیثی دیگر که در آن خداوند شرح ماجرای کربلا را برای حضرت موسی علیه السّلام می فرماید چنین آمده است:
…اسب امام حسين علیه السّلام پس از شهادت آن حضرت رم و همهمه مي كند و فرياد مي زند و مي گويد:
الظليمة الظليمة من امة قتلت ابن بنت نبيها
فرياد از ظلم و ستم امتى كه پسر دختر پيغمبر خود را کشتند.
سپس بدن حسين علیه السّلام بدون غسل و كفن روى خاك ها خواهد ماند، اموال او را به يغما مي برند، زنان وى را در شهرها به اسیری می برند، ياوران او را به قتل می رسانند، سر آنان را با سر حسين علیه السّلام بر فراز نيزهها بلند خواهند كرد.
اى موسى! تشنگى كوچك ايشان را مي كشد. پوست بدن بزرگ آنان درهم كشيده مىشود. استغاثه مي كنند ولى فريادرسى نخواهد بود، پناهنده مي شوند ولى پناهگاهى نخواهند داشت.
سپس حضرت موسى گريان شد و گفت: پروردگارا! عذاب قاتلان حسين علیه السّلام چگونه خواهد بود؟
خطاب آمد: اى موسى! عذاب آنان به قدرى شديد است كه اهل جهنّم از آن به آتش جهنّم پناهنده خواهند شد. رحمت من و شفاعت جدّ حسين علیه السّلام نصيب ايشان نخواهد شد! اگر براى خاطر او نبود زمين قاتلان وى را فرو مي برد.
حضرت موسى علیه السّلام گفت: بار خدايا! من از ايشان و كسى كه به جنايت ايشان راضى باشد بيزارم.
خداى سبحان فرمود: يا موسى! من رحمت خود را براى پيروان حسين علیه السّلام از بندگانم واجب نموده ام. بدان، كسى كه براى حسين علیه السّلام گريان شود، يا ديگران را بگرياند يا خود را شبيه به گريه كنندگان نمايد جسدش را به آتش جهنّم حرام مىنمايم.7
……………………………………
پاورقی:
1- بحار الانوار ج 44 باب 30 ؛ کامل الزیارات ص 67 باب 21
2- بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار ج44 ص 245
3- عوالم ج 17، ص 29؛ بحار الانوار ج 44 ص 243، منتخب طریحی ص 50
4- بحار الأنوار ج44 ص 225
5- بحار الانوار ج 44 ص 243
6- بحار الانوار ج 44 ص 244
7- بحار الأنوار ج44 ص 308