مباهله- معاهده نجران (قسمت اول)

پیش از این نوشتاری با عنوان ” نفس پیامبر” در این سایت ارائه کردیم که در آن واقعه مباهله را به صورت خلاصه مرور کردیم. این واقعه، آنگونه که شیعه و سنی روایت کرده اند درباره رویارویی مسیحیان نجران با پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله است. در این نوشتار علاوه بر ارائه اسناد بیشتر سنی به همراه جزئیات غیر قابل انکار این واقعه برآنیم تا بر اسناد مسیحی مربوط به این واقعه نیز نگاهی داشته باشیم و به بررسی ادعاهای مسیحیان در این خصوص بپردازیم. در این نوشتار -غیر از موارد ذکر شده- اسناد مسیحی ارائه شده در بین گیومه از ویکی پدیای انگلیسی نقل قول شده است که از منابع مسیحی از جمله منابع زیر آورده شده است :

Hitti, Philip Khuri (1970). History of the Arabs: from the earliest time to the present. St. Martin’s Press, and New York: Macmillan, 1951; Frankfurter, David (1998). Pilgrimage and Holy Space in Late Antique Egypt. BRILL publishing house; Goddard, Hugh (2000). A History of Christian-Muslim Relations. New Amsterdam Books; Schaff’s History of the Christian Church, Volume III, Nicene and Post-Nicene Christianity; and … .

شایان توجه است که در نوشتارهای این سایت در برخی موارد از مقالات تحقیقی دانشنامه ویکی پدیای انگلیسی استفاده شده است که توسط یهودیان و مسیحیان در اثبات ادعاهای یهودیت و مسیحیت بر مبنای کتب یهودی و مسیحی ای که از دیدگاه آنان موثق شمرده می شود نوشته شده است. تذکر این نکته نیز لازم است که درجه اعتبار آکادمیک ویکی پدیای انگلیسی به هیچ وجه قابل مقایسه با ویکی پدیای فارسی نیست. نشریه ی علمی انگلیسی Nature با تجربه ای قریب به 150 سال، که در سال2010 مسیحی توسط “گزارش نقل قولهای مجلات” Journal Citation Reportsبه عنوان ژورنال علمی ای که بیشترین ذکر نقل قول های مستند را در جهان داراست شناخته شد، در دسامبر 2005 گزارشی در مورد 42 مقاله علمی منتخب در ویکپدیایانگلیسی English Wikipedia و دایره المعارف بریتانیکا Encyclopædia Britannica جهت ارزیابی و مقایسه صحت و دقت این دو دایره المعارف انتشار نمود. نتیجه این ارزیابی این بود که ویکی پدیای انگلیسی از لحاظ دقت و صحت مقالات علمی بسیار به دایره المعارف بریتانیکا نزدیک است. 

from: Giles,J. (2005). “Internet encyclopaedias go head to head: Jimmy Wales’ Wikipedia comes close to Britannica in terms of the accuracy of its science entries”. Nature 438 (7070): 900–1. Bibcode: 2005Natur.438.900G. doi: 10.1038/438900a. PMID 16355180.

در عین حال ما درصدد تأیید هرآنچه در ویکی پدیای انگلیسی عرضه شده است نیستیم لیکن با نقد و بررسی مستندات یهودی و مسیحی اثباتی خودشان در جهت روشن کردن حق و باطل استفاده می کنیم. چنانکه از کتبی چون صحیح بخاری سنی نیز که به هیچ وجه نزد ما معتبر نیست  نقل قول می کنیم در حالیکه درصدد تصدیق اینگونه کتب نیستیم بلکه به دنبال روشن کردن حقی هستیم که با قلم تحریف با باطل پوشانیده شده است. سعی ما بر آن بوده است که در عین ارائه کتب ارجاعی دانشنامه ویکی پدیای انگلیسی، مستندات یهودی و مسیحیِ غیر از این دانشنامه را نیز ارائه کنیم تا جایی برای شک در آنچه یهودیت و مسیحیت بدان معتقدند باقی نگذاریم.

قرآن کریم ما را راهنمایی می کند که حق با باطل در نوشتارها و گفتارهای مخالفان پوشانیده شده است: و لا تلبسوا الحق بالباطل (حق را به باطل نپوشانید. آیه 42 سوره بقره(2)). همچنین روش احتجاج محمّد و آل محمّد صلی الله علیهم اجمعین با مخالفین نیز ما را به یافتن حقیقت در میان بواطیل راهنمایی می کند: به عنوان نمونه به  یکی ازمناظرات امام رضا علیه السّلام با  علمای ادیان متفاوت اشاره می کنیم که حضرت در عین تأیید نکردن کتبی که نزد آنان بود از عباراتی از همان کتب برای هدایت ایشان و روشن کردن بطلان ادعای ایشان استفاده می کنند. ما قسمتی از این مناظره را در مقاله مناظره امام رضا علیه السّلام عرضه کرده ایم.

اینک به موضوع این نوشتار می پردازیم:

ابتدا اجازه دهید ببینیم نجران کجاست. در حال حاضر ” نجران استانی ست در عربستان سعودی واقع در جنوب این کشور در مرز یمن. مرکز این استان نجران است. “

از آنجایی که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در زمان مباهله در مدینه بودند، نجران در جهت جنوب و جنوب غربی مدینه بوده و هست.

مهم است که به خاطر داشته باشیم در آن زمان کشورهای عربستان سعودی و یمن اینگونه وجود نداشتند در عوض در این منطقه حکوت های متفاوتی در زمان های مختلف وجود داشت:

”  بطلمیوس Ptolemy یمن را Eudaimon UR   Arabia( در ترجمه لاتین Arabia Felix)  می نامد یعنی سرزمین عرب خوشبخت یا سعادتمند. بین قرن هشت و شش پیش از مسیح این منطقه تحت سلطه شش حکومت اصلی بود…”

 “حکومت حمیری Himyarite تا سال 252 مسیحی قدرت غالب بر سرزمین عرب بود …”

منابع مسیحی وجود یک جامعه مسیحی را در نجران در زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله تأیید می کنند:

“وجود یک جامعه مسیحی در نجران با منابع تاریخی متعددی از شبه جزیره عرب Arabic peninsula ثابت شده است. این منابع گزارش می کنند که  این جامعه مسیحی در قرن پنجم مسیحی یا یک قرن پیش از آن پدیدار شد.”

از آنجاییکه ظهور اسلام در حدود سال 610 مسیحی بوده است در نتیجه مسیحیان نجران از قبل از ظهور اسلام در آنجا بودند.

منابع مسیحی ریشه مسیحیت در نجران را اینگونه توضیح می دهند:

” پیش از ظهور مسیحیت مردم نجران مشرک بودند و یک درخت نخل خرما را می پرستیدند که برای آن یک جشنواره سالانه داشتند که در زمان آن جشنواره زیباترین لباس هایی را که می توانستند بیابند و زیورآلات زنانه را بر آن درخت می آویختند.  سپس تمام روز به دور درخت می رقصیدند. در این مدت آنها رئیسی داشتند به نام عبدالله بن التامر که اولین نجرانی بود که مسیحی شد.  یک بنّای مسیحی پرهیزکار به نام فیمیون Phemion در میان آنان ساکن شد و آنان را به آئین خود راهنمائی کرد.”

طبق اسناد مسیحی، نجران مقر یک اسقف منتصب شده از سوی امپراطور و کلیسای بیزانس Byzantine شد؛ بخاطر داشته باشیم که اسقف ها در واقع نمایندگان مذهبی-سیاسی امپراطوری روم بودند. در آن زمان امپراطور بیزانس (قسطنطنیه) جاستین اول بود که در نتیجه حامی سیاسی مسیحیت در مناطقی بود که طرفدار بیزانس در نظر گرفته می شدند:

“نجران یک آبادی ای با جمعیت مسیحی بسیار و مقر مقام اسقف بود. “

 “نجران یک مرکز مهم مسیحیت در جنوب سرزمین عرب بود…که در آن اقتصاد، سیاست و مذهب در هم تنیده شده بودند.”

“مسیحیان نجران ارتباط نزدیکی با بزرگان کلیسا در بیزانس و حبشه داشتند. آنها با ویژگی مذهبشان به عنوان طرفدار بیزانس و حبشه  Axumite شناخته می شدند.”

 آنگونه که واژه نامه وبستر Random House Webster’s Unabridged Dictionary می نویسد، امپراطوری بیزانس: امپراطوری روم شرقی بعد از سقوط امپراطوری غربی در 476 مسیحی بود به پایتختی قسطنطنیه؛ نام گذشته استانبول در ترکیه امروزی بود.

یعنی نجران از لحاظ سیاسی و مذهبی تحت نظارت امپراطوری بیزانس(روم شرقی) بود . به عبارت دیگر از یک سو امپراطور بیزانس از طریق اسقف منتصبش سلطه سیاسی و حکومتی بر نجران داشت؛ و از سوی دیگر اعتقادات مذهبی نجران طبق اعتقادات مذهبی امپراطوری روم بود.

شایان تذکر است که اعتقاد مشرکانه امپراطوری روم در خصوص الوهیت حضرت عیسی – همان اعتقادی که مسیحیان امروز هنوز دارند_ در واقع در اعتقادنامه نیقیه Nicene Creed تثبیت و تأیید شد.

“اولین شورای نیقیه در تاریخ 325 مسیحی نزد انگلیکن ها، کلیسای آشوری شرق ، ارتودکس شرقی، ارتودکس اورینتال، پروتستان ها و کاتویلک های رومی پذیرفته شده است. “

“اولین شورای نیقیه شواریی بود که توسط امپراطور روم کنستانتین اول در سال 325 مسیحی از اسقف های مسیحی  ای تشکیل شد که در  نیقیه در بیتینیا Nicaea in Bithynia ( امروزه ایزنیک İznik در ترکیه ) گرد هم آمدند.  نخستین شورای جهانی اولین تلاش برای بدست آوردن اتفاق نظر در کلیسا بود. “

” دست آوردهای اصلی آن تثبیت موضوعات مربوط به ماهیت پسر[عیسی] و رابطه او با خدای پدر بود.”

“یکی از طرح هایی که این شورا تقبل کرد ایجاد یک اعتقاد نامه بود ، بیانیه و خلاصه ای از اعتقادات مسیحی.”

برخی از موارد اعتقادنامه نیقیه از این قرار است:

“1. برای اعلام و اظهار الوهیت عیسی مسیح او با عنوان “خدا از خدا، نور از نور، خدای حقیقی از خدای حقیقی” معرفی می شود.

2. عیسی مسیح “مولود و نه آفریده”  معرفی می شود تا اظهار شود که مخلوق صرف نیست که از هیچ بوجود آمده باشد بلکه پسر خداست، که ” از ماده پدر” بوجود آمده است.

3. “در وجود با خدا یکی” است. “

“امپراطور بیانیه قبلی خود را اینگونه کامل کرد: هر کس که صحت این اعتقاد نامه را نپذیرفت تبعید می شود. آریوس Arius، تئوناس Theonas و سکاندوس Secundus از پذیرفتن این اعتقادنامه سرباز زدند و در نتیجه علاوه بر تکفیر شدن به ایلیریا  Illyria تبعید شدند.  دستور داده شد آثار آریوس [که اعتقاد به یکتایی خداوند و مخلوق بودن حضرت عیسی علیه السّلام داشت] مصادره و به آتش سپرده شود و همه کسانی که آثار او را نگهداری کردند اعدام شوند.” ( شورای نیقیه 325 § 120. The Council of Nicea, 325)

” بنابراین ، به جای اعتقادنامه باپتیستی که مورد قبول پیروان آریوس و مخالفان آنان بود این شورا اعتقادی را ترویج داد که آشکارا بر خلاف آریانیسم و ناسازگار با هسته اصلی اعتقادات آنان بود .”

بنابراین اعتقادات مسیحیان نجران به عنوان پیروان امپراطوری روم مطلقا مطابق آموزه های حضرت عیسی مسیح علیه السّلام نبود بلکه آنان به موضوع تحریف شده الوهیت حضرت عیسی اعتقاد داشتند.

همانطور که قرآن مجید می فرماید زمانیکه نمایندگان نجران نزد حضرت محمّد صلی الله علیه و آله رفتند و دلیل به دنیا آمدن یک انسان بدون پدر را برای ادعای الوهیت و پسر خدا یا خدا بودن حضرت عیسی علیه السّلام  آوردند آیه زیر برای رد ادعای آنان نازل شد:

إِنَّ مَثَلَ عيسى‏ عِنْدَ اللَّهِ كَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ قالَ لَهُ كُنْ فَيَكُون‏

همانا مَثَل عیسی نزد خدا مثل آدم است که او را از خاک خلق کرد سپس گفت باش و موجود شد. (قرآن کریم سوره آل عمران(3) آیه 59 )

 تولد عیسی مسیح علیه السّلام از مادر باکره حضرت مریم سلام الله علیها بدون همسر اثر بیدرنگ اراده الهی است که برای جهان به عنوان یک معجزه ظاهر شد همانند تولد حضرت آدم علیه السّلام که بدون پدر و مادر اتفاق افتاد. زمانی که خداوند متعال اراده می کند چیزی موجود شود آن چیز موجود می شود.

ادامه دارد…